Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định phụ nữ có vai trò rất to lớn và rất quan trọng trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc, điều này được Người thể hiện rõ nét trong các bài nói, bài viết của mình. Thư gửi phụ nữ nhân dịp kỷ niệm khởi nghĩa Hai Bà Trưng và Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3/1952, Bác viết: “Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta, trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ…”. Tại Lễ kỷ niệm Ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam 20/10/1966, Người nhấn mạnh:“Từ đầu thế kỷ thứ nhất, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa đánh giặc cứu nước, cứu dân, cho đến ngày hôm nay mỗi khi nước nhà gặp nguy nan, thì phụ nữ ta hăng hái đứng lên, góp phần xứng đáng của mình vào sự nghiệp giải phóng dân tộc. Do đó ta có câu tục ngữ rất hùng hồn: “Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh”...”.
Bác Hồ không chỉ ghi nhận những công lao to lớn của phụ nữ đối với dân tộc, đất nước, Người còn quan tâm đến quyền bình đẳng của nữ giới trong mọi quan hệ xã hội và gia đình. Nói chuyện tại Đại hội liên hoan phụ nữ “Năm Tốt” ngày 30/4/1964, Người khẳng định: “Dưới chế độ thực dân và phong kiến, nhân dân ta bị áp bức, bóc lột, thì phụ nữ ta bị áp bức, bóc lột càng nặng nề hơn. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, phụ nữ ta đã góp phần khá lớn làm cho cách mạng thành công, kháng chiến thắng lợi vẻ vang. Ngay từ lúc đầu, Đảng và Nhà nước ta đã thi hành chính sách đối với phụ nữ cũng được bình quyền, bình đẳng với đàn ông”. Trong dịp gặp gỡ với cán bộ ngày 10/2/1967, Bác phê phán tình trạng chồng đánh vợ và khẳng định đây là tệ nạn về mặt đạo đức và vi phạm pháp luật. Người nói: “Đàn ông là người công dân, đàn bà cũng là người công dân, dù là vợ chồng, người công dân này đánh người công dân khác tức là phạm pháp…”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nghiêm khắc phê phán những thành kiến hẹp hòi đối với phụ nữ của một số cán bộ, điều này được Người nêu ra tại buổi nói chuyện với lớp bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo cấp huyện ngày 18/1/1967. Người nói: “Nhiều người còn đánh giá không đúng khả năng của phụ nữ, hay thành kiến, hẹp hòi. Như vậy là rất sai... Bác mong rằng các đồng chí hãy thật sự sửa chữa bệnh thành kiến, hẹp hòi đối với phụ nữ...”. Đồng thời, Bác cũng chỉ ra phụ nữ không thua kém nam giới khi được tạo mọi điều kiện thuận lợi: “Trong hàng ngũ vẻ vang những anh hùng quân đội, anh hùng lao động, chiến sĩ thi đua và lao động tiên tiến đều có phụ nữ. Phụ nữ ta tham gia ngày càng đông và càng đắc lực trong các ngành kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Thế là dưới chế độ tốt đẹp của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, phụ nữ đã thật sự làm chủ Nhà nước…”.
Tuy nhiên, Bác Hồ cũng chỉ ra hạn chế của một số phụ nữ và gợi ý biện pháp khắc phục những hạn chế này. Tại Hội nghị các đại biểu phụ nữ tham gia công tác chính quyền toàn miền Bắc ngày 1/8/1960, Bác nói: “Phụ nữ ta còn có một số nhược điểm như bỡ ngỡ, lúng túng, tự ti, thiếu tin tưởng vào khả năng của mình; mặt khác, phụ nữ cũng gặp nhiều khó khăn về gia đình, con cái. Muốn giải quyết khó khăn không nên ỷ lại vào Đảng, Chính phủ mà phải quyết tâm học tập, phát huy sáng kiến, tin tưởng ở khả năng mình, nâng cao tinh thần tập thể, đoàn kết giúp đỡ nhau để giải quyết mọi khó khăn của phụ nữ trong công tác chính quyền”. Tại Đại hội Phụ nữ toàn quốc lần thứ III, Bác căn dặn: “Mỗi một người và tất cả phụ nữ phải hăng hái nhận lấy trách nhiệm của người làm chủ đất nước, tức là phải ra sức thi đua tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm để xây dựng nước nhà, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Muốn làm tròn nhiệm vụ vẻ vang đó, phụ nữ ta phải xoá bỏ cái tâm lý tự ty và ỷ lại; phải có ý chí tự cường, tự lập; phải nâng cao lên mãi trình độ chính trị, văn hóa, kỹ thuật…”.
Đồng thời, Bác nhắc nhở Đảng, Chính phủ phải quan tâm đến công tác phụ nữ, tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ phát triển, đưa đến quyền bình đẳng thực sự cho phụ nữ. Trước lúc đi xa, Người căn dặn: “Đảng và Chính phủ cần phải có kế hoạch thiết thực để bồi dưỡng, cất nhắc và giúp đỡ để ngày thêm nhiều phụ nữ phụ trách mọi công việc kể cả công việc lãnh đạo. Bản thân phụ nữ thì phải cố gắng vươn lên. Ðó là một cuộc cách mạng đưa đến quyền bình đẳng thật sự cho phụ nữ…”. Những căn dặn đó chính là tình cảm cao quý, lòng yêu mến và đánh giá cao vai trò của người phụ nữ trong xã hội của Chủ tịch Hồ Chí Minh; cũng là tầm nhìn xa, trông rộng và là huấn thị thiêng liêng mà Người dành chocông tác phụ nữ.
Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác phụ nữ, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm phát huy vai trò của phụ nữ trong tất cả các lĩnh vực và tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ phát triển toàn diện. Đồng thời, chị em phụ nữ đã ra sức học tập, rèn luyện, vươn lên khẳng định vai trò và vị thế của mình trong nhiều lĩnh vực, như chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, quốc phòng, an ninh… Qua đó, tiếp tục phát huy truyền thống phụ nữ Việt Nam“Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang” trong thời kỳ mới.
Việt Cường