Ngay sau khi ban hành Chỉ thị số 02-CT/TU về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố” (Chỉ thị 02-CT/TU), Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Tỉnh ủy và các ngành chức năng tỉnh kịp thời triển khai, quán triệt đến các chi, đảng bộ và các đơn vị trực thuộc để tổ chức thực hiện. Đồng thời, chỉ đạo tổ chức tuyên truyền, phổ biến rộng rãi trong Nhân dân bằng các hình thức phù hợpChỉ thị 02-CT/TU và các văn bản có liên quan đến công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Qua triển khai, quán triệt, tuyên truyền, các cấp ủy đảng, cán bộ, đảng viên và Nhân dân nâng lên nhận thức, thấy được ý nghĩa, tầm quan trọng và sự cần thiết phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, nhờ đó mà quá trình tổ chức thực hiện đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.
Vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng trong việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố được nâng lên. Các cấp ủy quan tâm chỉ đạo, tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trong phát hiện, tố giác hoặc báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố, xác định đây vừa là quyền, vừa là trách nhiệm của mọi tổ chức, cá nhân nhằm góp phần giữ gìn an ninh, trật tự xã hội và đấu tranh phòng, chống tội phạm. Duy trì chế độ giao ban định kỳ với các cơ quan nội chính và các cơ quan có liên quan, nghe báo cáo tình hình, kết quả tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, từ đó kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; chấn chỉnh những hạn chế, thiếu sót, nhằm đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trên địa bàn. Lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức năng, đơn vị có liên quan thực hiện tốt công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, bảo đảm mọi tố giác, tin báo về tội phạm được tiếp nhận, xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật. Chủ động trong việc nắm thông tin, phát hiện, tiếp nhận và xử lý khá tốt các nguồn tin tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Cơ quan tố tụng và người có thẩm quyền tiến hành tố tụng thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, bảo đảm không oan sai, không bỏ lọt tội phạm.
Lãnh đạo các cơ quan chức năng thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn và đạt được nhiều kết quả tích cực. Cơ quan điều tra đã thụ lý, giải quyết các tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố thuộc thẩm quyền đạt tỷ lệ 91.39% (vượt 1,39% so với chỉ tiêu). Công an tỉnh phối hợp tổ chức 2 đợt tập huấn thực hiện quy định về việc phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền; về trình tự, thủ tục trong tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm. Thường xuyên quan tâm, kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ cho công an các xã, phường, thị trấn trong việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; kịp thời khắc phục các thiếu sót, vi phạm nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết. Tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về an ninh, trật tự; thực hiện, khai thác có hiệu quả hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; cấp, quản lý căn cước công dân phục vụ công tác phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn. Thực hiện tốt việc thông báo công khai “đường dây nóng”, hộp thư điện tử trên các phương tiện thông tin đại chúng ở công an các cấp để tiếp nhận tin báo, tố giác về tội phạm, tạo điều kiện thuận lợi cho Nhân dân thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật.
Viện kiểm sát nhân dân hai cấp thực hiện tốt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố của cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Quá trình thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, đã trực tiếp kiểm sát 27 cuộc, ban hành 25 kiến nghị, yêu cầu khắc phục hạn chế, sai sót và đều được chấp nhận. Quan tâm nâng cao chất lượng kiểm sát từ khi tiếp nhận đến xác minh, giải quyết và ra quyết định khởi tố, không khởi tố, tạm đình chỉ của cơ quan điều tra.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, cơ quan cảnh sát điều tra, viện kiểm sát nhân dân, tòa án nhân dân phối hợp khá chặt chẽ. Các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan chức năng của tỉnh, huyện thực hiện nghiêm túc quy chế phối hợp trong công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Quan tâm chỉ đạo thực hiện việc bảo vệ người tố cáo, giữ bí mật thông tin của người tố cáo. Tổ chức trực tiếp công dân, trực ban hình sự, trực nghiệp vụ 24/24 giờ theo quy định, bảo đảm thuận lợi cho việc tiếp nhận nguồn tin.
Công tác kiểm tra, giám sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức được quan tâm. Các cấp ủy đảng quan tâm chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố ở địa phương, đơn vị. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp tăng cường hoạt động giám sát công tác giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; chủ trì, phối hợp với các đơn vị, địa phương rà soát, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến, có hiệu quả trong phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức, chiến sĩ ở các cơ quan, đơn vị luôn được các cấp ủy, tổ chức đảng chú trọng. Nhìn chung, trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ, công chức ngành tư pháp cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phòng, chống tội phạm nói chung và công tác giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trong phát hiện, tố giác hoặc báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố có mặt còn hạn chế; một bộ phận cán bộ, đảng viên và người dân còn ngại đấu tranh tố giác tội phạm. Tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật từng lúc còn diễn biến phức tạp. Công tác tiếp nhận, giải quyết nguồn tin tội phạm từng lúc còn chậm, phần lớn phải gia hạn thời hạn để xác minh; việc phân loại tin có nơi còn nhầm lẫn giữa tố giác, tin báo về tội phạm với vi phạm hành chính, dân sự. Công tác điều tra khám phá án, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố chất lượng có lúc chưa cao. Tình trạng để lộ, lọt thông tin người tố cáo vẫn còn xảy ra...
Nguyên nhân, một số cấp ủy đảng, thủ trưởng cơ quan, đơn vị có liên quan chưa thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; vai trò của các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội từng lúc chưa được phát huy đúng mức; công tác phối hợp giữa các cơ quan có liên quan trong thực hiện công tác này từng lúc chưa tốt; năng lực, trình độ của một số cán bộ, công chức, chiến sĩ còn hạn chế...
Trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, cơ quan, đơn vị trước hết cần tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện tốt Chỉ thị 02-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, gắn với các văn bản của Trung ương, Tỉnh ủy có liên quan đến công tác này. Nghiêm túc khắc phục hạn chế trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác phát hiện, chuyển giao, tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố các vụ việc có dấu hiệu tội phạm tham nhũng, kinh tế, tiêu cực.
Hai là, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về nhiệm vụ phòng, chống các loại tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là dấu hiệu tội phạm về trật tự quản lý kinh tế, chức vụ để cán bộ, đảng viên và Nhân dân nâng cao nhận thức, tích cực, kịp thời tố giác, tin báo về tội phạm đến cơ quan, tổ chức có trách nhiệm (bằng nhiều hình thức như trực tiếp đến tố giác, tin báo về tội phạm hoặc qua điện thoại, hòm thư điện tử, phương tiện thông tin khác; trực tiếp gửi tố giác, tin báo về tội phạm bằng văn bản hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính...). Nâng cao chất lượng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Ba là, tăng cường sự phối hợp, chặt chẽ, đồng bộ, kịp thời giữa các cơ quan, đơn vị có liên quan trong công tác tiếp nhận và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm kiến nghị khởi tố. Tập trung khắc phục, chấn chỉnh những hạn chế, sai sót, vi phạm đã được chỉ ra trong quá trình tiếp nhận, giải quyết tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn về kiến thức pháp luật, chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao tinh thần trách nhiệm lực lượng trực tiếp tiếp nhận, phân loại, tham mưu giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao.
Bốn là, lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc, trách nhiệm các quy định của pháp luật tố tụng hình sự có liên quan đến công tác giám định tư pháp, định giá tài sản trong tố tụng hình sự trên địa bàn tỉnh, bảo đảm phục vụ tốt yêu cầu công tác điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm. Kịp thời sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm, biểu dương, khen thưởng, nhân rộng những mô hình mới, cách làm hay, gương điển hình tiên tiến trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố.
Năm là, tiếp tục sắp xếp bộ máy các cơ quan tư pháp, các đơn vị trực tiếp tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, cơ quan thanh tra, kiểm tra tinh gọn, hoạt động hiệu quả, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ (về đạo đức, bản lĩnh nghề nghiệp, năng lực, trình độ, ý thức trách nhiệm) để bảo đảm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới và kiểm tra việc thực thi nhiệm vụ để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm cán bộ có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
Quỳnh Lê