Đồng chí Trần Quốc Hoàn - nhà lãnh đạo, chỉ huy xuất sắc của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam
- Thứ hai - 29/12/2025 15:53
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Đồng chí Trần Quốc Hoàn là một trong những nhà lãnh đạo tiêu biểu, cống hiến đặc biệt xuất sắc đối với sự nghiệp chiến đấu, xây dựng và trưởng thành của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam. Đồng chí đã để lại dấu ấn đậm nét, có giá trị bền vững đối với sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội.
Đồng chí Trần Quốc Hoàn. Ảnh: TL
Sinh ngày 23/01/1916, tại xã Nam Trung, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An (nay là xã Thiên Nhẫn, tỉnh Nghệ An), đồng chí Trần Quốc Hoàn sớm giác ngộ lý tưởng của Đảng, những năm 1930-1934, đồng chí tham gia các tổ chức học sinh phản đế và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 3/1934. Trong thời gian 1941-1944, đồng chí bị thực dân Pháp bắt giam, kết án tù và đày ra nhà tù Sơn La. Chính trong môi trường lao tù khắc nghiệt ấy, bản lĩnh chính trị, ý chí kiên cường và niềm tin sắt son vào con đường cách mạng của đồng chí càng được hun đúc vững vàng.
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đồng chí được Đảng tin cậy giao nhiều trọng trách quan trọng như: Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ, Bí thư khu ủy II, Bí thư liên khu ủy X, Bí thư Đặc khu ủy Hà Nội. Tại Đại hội II của Đảng (1951), đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và được phân công giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Công an đến năm 1980. Đây là giai đoạn lịch sử đặc biệt quan trọng, gắn liền với hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Với hơn 50 năm hoạt động cách mạng, trong đó có 28 năm liên tục giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Công an, đồng chí Trần Quốc Hoàn đã có những đóng góp to lớn, mang tính nền tảng đối với việc xây dựng lực lượng Công an nhân dân trở thành lực lượng chính trị, vũ trang tuyệt đối trung thành với Đảng, tận tụy phục vụ Nhân dân; kiên quyết, mưu trí trong đấu tranh phòng, chống phản cách mạng và các loại tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trong mọi tình huống.
Một dấu ấn nổi bật trong sự nghiệp của đồng chí là vai trò đặt nền móng cho việc xây dựng và phát triển lý luận Công an nhân dân Việt Nam. Trên cương vị Bộ trưởng, đồng chí đặc biệt coi trọng tổng kết thực tiễn, từ đó, rút ra những luận điểm có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc về các mặt công tác cơ bản của ngành Công an như: Bảo vệ cơ quan, điều tra, nghiên cứu, bắt và xét xử, hỏi cung, quản lý đối tượng, xây dựng tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ. Những kết luận này đã góp phần quan trọng để Trung ương Đảng hoạch định đường lối, chủ trương đúng đắn về công tác bảo vệ an ninh quốc gia, đồng thời tạo nền tảng cho sự phát triển lý luận Công an nhân dân trong các giai đoạn tiếp theo.
Đồng chí Trần Quốc Hoàn luôn nhất quán quan điểm lấy Nhân dân làm gốc, coi trọng vai trò quyết định của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự. Đồng chí khẳng định: Sức mạnh của Công an nhân dân bắt nguồn từ sự lãnh đạo chặt chẽ của Đảng và sự tham gia tích cực, tự giác của Nhân dân. Trên cơ sở đó, đồng chí đã trực tiếp chỉ đạo xây dựng và phát triển sâu rộng phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, từ các mô hình “Phòng gian bảo mật”, “Ba không”, “Ba chống”, “Ba phòng” trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đến “Ba phòng”, “Ba không”, “Ba chống” trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước và phong trào “Bảo vệ an ninh Tổ quốc”, tiền thân của phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” ngày nay. Những phong trào này đã phát huy hiệu quả to lớn, tạo thế trận an ninh nhân dân vững chắc, lâu dài.
Trên lĩnh vực đối ngoại an ninh, đồng chí Trần Quốc Hoàn thể hiện tầm nhìn chiến lược sâu rộng. Từ những năm 1960, đồng chí đã chỉ đạo xây dựng và mở rộng quan hệ hợp tác với Ủy ban An ninh Liên Xô, Bộ An ninh Cộng hòa Dân chủ Đức... đặc biệt với các nước láng giềng như Lào, Campuchia. Thông qua hợp tác quốc tế, lực lượng Công an Việt Nam đã tranh thủ hiệu quả sự hỗ trợ về đào tạo cán bộ, trang bị kỹ thuật và ứng dụng thành tựu khoa học phục vụ yêu cầu bảo vệ an ninh, trật tự trong điều kiện chiến tranh cũng như hòa bình. Với tầm nhìn dài hạn, đồng chí đặc biệt quan tâm đến công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ Công an. Đồng chí chủ trương sớm đào tạo sĩ quan chuyên sâu, ứng dụng khoa học - kỹ thuật hiện đại và tri thức liên ngành vào hoạt động nghiệp vụ, coi đây là nhân tố then chốt bảo đảm cho sự phát triển bền vững của lực lượng Công an nhân dân. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đồng chí cùng tập thể lãnh đạo Bộ Công an tập trung chi viện mạnh mẽ cho an ninh miền Nam về cán bộ, phương tiện, vũ khí và tài liệu huấn luyện, góp phần quan trọng vào thắng lợi của sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và giữ vững an ninh, trật tự sau năm 1975.
Không chỉ là nhà lãnh đạo, chỉ huy tài năng, đồng chí Trần Quốc Hoàn còn là tấm gương mẫu mực về đạo đức cách mạng của người cán bộ Công an nhân dân. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng chí luôn nhấn mạnh yêu cầu cán bộ, chiến sĩ Công an phải thật sự là “đầy tớ trung thành của Nhân dân”, chịu sự giám sát và phê bình của Nhân dân; suốt đời phấn đấu vì độc lập dân tộc, vì hạnh phúc của Nhân dân.
Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí Trần Quốc Hoàn là biểu tượng sinh động của bản lĩnh chính trị vững vàng, trí tuệ sắc sảo, đạo đức trong sáng và phong cách làm việc khoa học, sâu sát thực tiễn. Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, việc nghiên cứu, học tập và vận dụng những giá trị tư tưởng, tấm gương của đồng chí có ý nghĩa thiết thực đối với sự nghiệp xây dựng lực lượng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Thái Văn Khởi
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đồng chí được Đảng tin cậy giao nhiều trọng trách quan trọng như: Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ, Bí thư khu ủy II, Bí thư liên khu ủy X, Bí thư Đặc khu ủy Hà Nội. Tại Đại hội II của Đảng (1951), đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và được phân công giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Công an đến năm 1980. Đây là giai đoạn lịch sử đặc biệt quan trọng, gắn liền với hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Với hơn 50 năm hoạt động cách mạng, trong đó có 28 năm liên tục giữ cương vị Bộ trưởng Bộ Công an, đồng chí Trần Quốc Hoàn đã có những đóng góp to lớn, mang tính nền tảng đối với việc xây dựng lực lượng Công an nhân dân trở thành lực lượng chính trị, vũ trang tuyệt đối trung thành với Đảng, tận tụy phục vụ Nhân dân; kiên quyết, mưu trí trong đấu tranh phòng, chống phản cách mạng và các loại tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trong mọi tình huống.
Một dấu ấn nổi bật trong sự nghiệp của đồng chí là vai trò đặt nền móng cho việc xây dựng và phát triển lý luận Công an nhân dân Việt Nam. Trên cương vị Bộ trưởng, đồng chí đặc biệt coi trọng tổng kết thực tiễn, từ đó, rút ra những luận điểm có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc về các mặt công tác cơ bản của ngành Công an như: Bảo vệ cơ quan, điều tra, nghiên cứu, bắt và xét xử, hỏi cung, quản lý đối tượng, xây dựng tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ. Những kết luận này đã góp phần quan trọng để Trung ương Đảng hoạch định đường lối, chủ trương đúng đắn về công tác bảo vệ an ninh quốc gia, đồng thời tạo nền tảng cho sự phát triển lý luận Công an nhân dân trong các giai đoạn tiếp theo.
Đồng chí Trần Quốc Hoàn luôn nhất quán quan điểm lấy Nhân dân làm gốc, coi trọng vai trò quyết định của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự. Đồng chí khẳng định: Sức mạnh của Công an nhân dân bắt nguồn từ sự lãnh đạo chặt chẽ của Đảng và sự tham gia tích cực, tự giác của Nhân dân. Trên cơ sở đó, đồng chí đã trực tiếp chỉ đạo xây dựng và phát triển sâu rộng phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, từ các mô hình “Phòng gian bảo mật”, “Ba không”, “Ba chống”, “Ba phòng” trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đến “Ba phòng”, “Ba không”, “Ba chống” trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước và phong trào “Bảo vệ an ninh Tổ quốc”, tiền thân của phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” ngày nay. Những phong trào này đã phát huy hiệu quả to lớn, tạo thế trận an ninh nhân dân vững chắc, lâu dài.
Trên lĩnh vực đối ngoại an ninh, đồng chí Trần Quốc Hoàn thể hiện tầm nhìn chiến lược sâu rộng. Từ những năm 1960, đồng chí đã chỉ đạo xây dựng và mở rộng quan hệ hợp tác với Ủy ban An ninh Liên Xô, Bộ An ninh Cộng hòa Dân chủ Đức... đặc biệt với các nước láng giềng như Lào, Campuchia. Thông qua hợp tác quốc tế, lực lượng Công an Việt Nam đã tranh thủ hiệu quả sự hỗ trợ về đào tạo cán bộ, trang bị kỹ thuật và ứng dụng thành tựu khoa học phục vụ yêu cầu bảo vệ an ninh, trật tự trong điều kiện chiến tranh cũng như hòa bình. Với tầm nhìn dài hạn, đồng chí đặc biệt quan tâm đến công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ Công an. Đồng chí chủ trương sớm đào tạo sĩ quan chuyên sâu, ứng dụng khoa học - kỹ thuật hiện đại và tri thức liên ngành vào hoạt động nghiệp vụ, coi đây là nhân tố then chốt bảo đảm cho sự phát triển bền vững của lực lượng Công an nhân dân. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đồng chí cùng tập thể lãnh đạo Bộ Công an tập trung chi viện mạnh mẽ cho an ninh miền Nam về cán bộ, phương tiện, vũ khí và tài liệu huấn luyện, góp phần quan trọng vào thắng lợi của sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và giữ vững an ninh, trật tự sau năm 1975.
Không chỉ là nhà lãnh đạo, chỉ huy tài năng, đồng chí Trần Quốc Hoàn còn là tấm gương mẫu mực về đạo đức cách mạng của người cán bộ Công an nhân dân. Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng chí luôn nhấn mạnh yêu cầu cán bộ, chiến sĩ Công an phải thật sự là “đầy tớ trung thành của Nhân dân”, chịu sự giám sát và phê bình của Nhân dân; suốt đời phấn đấu vì độc lập dân tộc, vì hạnh phúc của Nhân dân.
Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí Trần Quốc Hoàn là biểu tượng sinh động của bản lĩnh chính trị vững vàng, trí tuệ sắc sảo, đạo đức trong sáng và phong cách làm việc khoa học, sâu sát thực tiễn. Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, việc nghiên cứu, học tập và vận dụng những giá trị tư tưởng, tấm gương của đồng chí có ý nghĩa thiết thực đối với sự nghiệp xây dựng lực lượng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Thái Văn Khởi