An Giang thực hiện dân chủ ở cơ sở trong bộ máy chính quyền địa phương 02 cấp
- Thứ bảy - 27/09/2025 23:00
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Thực hiện dân chủ ở cơ sở là yêu cầu mang tính nguyên tắc nhằm phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, củng cố niềm tin, huy động sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Tỉnh An Giang với quy mô dân số lớn, không gian hành chính và cấu trúc đô thị, nông thôn đa dạng, đòi hỏi phải chuẩn hóa, đồng bộ và nâng cao chất lượng thực hiện dân chủ cơ sở trong bộ máy chính quyền địa phương 02 cấp.
Chiến sĩ Đồn Biên phòng Nhơn Hội tuyên truyền pháp luật cho bà con đồng bào dân tộc Chăm tại thánh đường.
Căn cứ Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022, Kết luận số 120-KL/TW , ngày 07/01/2016 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo và Dân vận, hệ thống ban chỉ đạo thực hiện dân chủ cơ sở các cấp được kiện toàn; cơ chế thi đua, khen thưởng, kiểm tra, giám sát từng bước hoàn thiện, tạo nền tảng triển khai phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” theo hướng thực chất, hiệu quả.
Trọng tâm trước hết là kiện toàn thiết chế chỉ đạo ở cả 02 cấp. Ở cấp cơ sở, thành lập ban chỉ đạo tại xã, phường, đặc khu với cơ cấu 8-15 thành viên đại diện cấp ủy, chính quyền, mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, lực lượng vũ trang. Thẩm quyền thành lập, điều chỉnh do đảng ủy cấp xã quyết định; ban hành quy chế làm việc, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác, chế độ thông tin - báo cáo.
Ở cấp tỉnh, các cơ quan thuộc khối Đảng, chính quyền, mặt trận Tổ quốc và đoàn thể thành lập tổ chỉ đạo thực hiện dân chủ (3-15 thành viên) do cấp ủy quyết định và ban hành quy chế hoạt động.
Việc thành lập mới, hoàn thiện quy chế, chương trình công tác, kế hoạch triển khai, tổ chức kiểm tra - giám sát định kỳ hoặc đột xuất, thực hiện báo cáo 6 tháng, hằng năm và bảo đảm kinh phí theo phân cấp là yêu cầu bắt buộc nhằm thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo trong toàn tỉnh.
Cùng với hoàn thiện tổ chức, công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng phải được đặt ở vị trí trung tâm. Trong đó, đẩy mạnh thông tin về Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; với phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; làm rõ quyền, trách nhiệm của công dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong thảo luận, góp ý, quyết định, kiểm tra, giám sát các vấn đề ở cơ sở. Vai trò nêu gương và tính tiên phong của cán bộ, đảng viên - nhất là người đứng đầu - có ý nghĩa quyết định: Nói đi đôi với làm, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; kiên quyết chống quan liêu, hình thức, lợi dụng dân chủ để chia rẽ hoặc làm sai lệch chủ trương, đường lối; lấy hiệu quả phục vụ Nhân dân làm thước đo uy tín và năng lực lãnh đạo.
Công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình là tiêu chuẩn bắt buộc để dân chủ đi vào thực chất. Cấp ủy, chính quyền địa phương 2 cấp phải kịp thời niêm yết, đăng tải chủ trương, kế hoạch, quy hoạch; thủ tục hành chính; dự án, công trình, chủ trương đầu tư liên quan trực tiếp quyền lợi của Nhân dân; đồng thời công bố kết quả giải quyết thủ tục, nội dung giám sát, phản biện xã hội.
Ban chỉ đạo cấp xã và tổ chỉ đạo cấp tỉnh không chỉ theo dõi, đôn đốc, mà còn trực tiếp dự họp, đối thoại, tham gia xử lý kiến nghị, khiếu nại, tố cáo trong phạm vi thẩm quyền. Quy định báo cáo định kỳ 6 tháng, hằng năm, báo cáo đột xuất, hình thành vòng lặp “phản hồi - giải trình - cải tiến”; báo cáo phải trung thực, phân tích rõ hạn chế, nguyên nhân và giải pháp, qua đó nâng cao tính công tâm, trách nhiệm của cán bộ, củng cố niềm tin của Nhân dân.
Đối thoại, tiếp thu và xử lý kiến nghị cần được thể chế hóa trong quy chế làm việc, tổ chức định kỳ hoặc theo chuyên đề phù hợp với các vấn đề thiết thân (đất đai, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, an sinh xã hội, hạ tầng…). Quy trình chuẩn bị, điều hành, kết luận, theo dõi sau đối thoại phải chặt chẽ; kết luận đối thoại và trả lời kiến nghị là căn cứ để kiểm tra trách nhiệm của cơ quan, đơn vị; tổ chỉ đạo tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan nội dung dân chủ, bảo đảm xử lý dứt điểm, đúng pháp luật.
Thi đua, khen thưởng phải thực chất, tránh hình thức. Giai đoạn 2025-2027, ban hành thang điểm thi đua theo từng loại hình (cấp xã; cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp; tổ chức sử dụng lao động) làm căn cứ chấm điểm hằng năm; tỷ lệ tập thể đề nghị khen thưởng không vượt quá 25% số đơn vị đăng ký; hồ sơ, thủ tục, thẩm định công khai, minh bạch; kinh phí khen thưởng thực hiện theo Nghị định số 98/2023/NĐ-CP của Chính phủ. Hệ thống kiểm tra, thẩm định hằng năm phải công khai kết quả, gắn với trách nhiệm người đứng đầu; kịp thời biểu dương điển hình, đồng thời chấn chỉnh, xử lý nơi làm hình thức, chạy theo thành tích.
Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội giữ vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia thực hiện, giám sát, phản biện việc thực hiện dân chủ theo phương châm “5 dân”; phối hợp chặt chẽ với ban chỉ đạo hoặc tổ chỉ đạo trong chuẩn bị nội dung, cung cấp thông tin, phát hiện, nhân rộng điển hình; khen thưởng kịp thời tập thể, cá nhân tiêu biểu; góp phần tạo sự đồng thuận, lan tỏa tinh thần dân chủ gắn kỷ cương.
Chuyển đổi số là công cụ quan trọng để nâng cao chất lượng thực hành dân chủ. Cần chuẩn hóa quy trình số cho các khâu: Công khai lấy ý kiến, công khai kết quả giám sát, đánh giá; liên thông cơ sở dữ liệu giữa cấp tỉnh và cấp cơ sở; vận hành cổng góp ý số, đường dây nóng, bản đồ phản ánh hiện trường; gắn mã định danh cho từng ý kiến để theo dõi tiến độ xử lý; khai thác phân tích dữ liệu nhằm nhận diện “điểm nghẽn”, cảnh báo sớm rủi ro xung đột xã hội, khiếu kiện đông người. Cùng với đó, phải bảo đảm kinh phí, nguồn lực hoạt động của ban chỉ đạo hoặc tổ chỉ đạo theo phân cấp, bố trí trang thiết bị, hạ tầng thông tin, truyền thông, phần mềm quản trị và kho dữ liệu dùng chung.
Thực tiễn An Giang với phạm vi địa bàn rộng, phức tạp thành phần dân cư, tôn giáo, tín ngưỡng đa dạng, đòi hỏi mô hình tổ chức và phương thức thực hiện dân chủ linh hoạt theo vùng, địa phương, nhưng vẫn thống nhất thể chế, biểu mẫu, quy trình. Cần đẩy mạnh bồi dưỡng kiến thức pháp luật về dân chủ ở cơ sở, kỹ năng đối thoại, truyền thông công vụ, đạo đức công vụ; chủ động nắm tình hình, phát hiện sớm, xử lý kịp thời vấn đề nhạy cảm, kiên quyết đấu tranh với hành vi lợi dụng dân chủ vi phạm pháp luật, gây rối, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Có thể khẳng định, thực hiện dân chủ ở cơ sở trong bộ máy chính quyền địa phương 02 cấp là quá trình tổ chức, vận hành toàn diện, đòi hỏi sự thống nhất lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền, sự vào cuộc đồng bộ của ban chỉ đạo/tổ chỉ đạo, sự giám sát, phản biện của mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, cùng tinh thần chủ động, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và sự tham gia tích cực của Nhân dân.
Kiên định nguyên tắc dân chủ đi đôi với kỷ cương, đề cao công khai, minh bạch, giải trình, lấy kết quả phục vụ Nhân dân làm thước đo, tổ chức thi đua, khen thưởng thực chất, kiểm tra, giám sát nghiêm minh và chuyển đổi số làm phương tiện, chúng ta sẽ tạo chuyển biến rõ nét trong thực hành dân chủ ở cơ sở, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân, xây dựng chính quyền địa phương kiến tạo, liêm chính, hành động, vì hạnh phúc Nhân dân và sự phát triển bền vững của tỉnh.
Hòa Bình
Trọng tâm trước hết là kiện toàn thiết chế chỉ đạo ở cả 02 cấp. Ở cấp cơ sở, thành lập ban chỉ đạo tại xã, phường, đặc khu với cơ cấu 8-15 thành viên đại diện cấp ủy, chính quyền, mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, lực lượng vũ trang. Thẩm quyền thành lập, điều chỉnh do đảng ủy cấp xã quyết định; ban hành quy chế làm việc, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác, chế độ thông tin - báo cáo.
Ở cấp tỉnh, các cơ quan thuộc khối Đảng, chính quyền, mặt trận Tổ quốc và đoàn thể thành lập tổ chỉ đạo thực hiện dân chủ (3-15 thành viên) do cấp ủy quyết định và ban hành quy chế hoạt động.
Việc thành lập mới, hoàn thiện quy chế, chương trình công tác, kế hoạch triển khai, tổ chức kiểm tra - giám sát định kỳ hoặc đột xuất, thực hiện báo cáo 6 tháng, hằng năm và bảo đảm kinh phí theo phân cấp là yêu cầu bắt buộc nhằm thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo trong toàn tỉnh.
Cùng với hoàn thiện tổ chức, công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng phải được đặt ở vị trí trung tâm. Trong đó, đẩy mạnh thông tin về Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; với phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; làm rõ quyền, trách nhiệm của công dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong thảo luận, góp ý, quyết định, kiểm tra, giám sát các vấn đề ở cơ sở. Vai trò nêu gương và tính tiên phong của cán bộ, đảng viên - nhất là người đứng đầu - có ý nghĩa quyết định: Nói đi đôi với làm, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; kiên quyết chống quan liêu, hình thức, lợi dụng dân chủ để chia rẽ hoặc làm sai lệch chủ trương, đường lối; lấy hiệu quả phục vụ Nhân dân làm thước đo uy tín và năng lực lãnh đạo.
Công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình là tiêu chuẩn bắt buộc để dân chủ đi vào thực chất. Cấp ủy, chính quyền địa phương 2 cấp phải kịp thời niêm yết, đăng tải chủ trương, kế hoạch, quy hoạch; thủ tục hành chính; dự án, công trình, chủ trương đầu tư liên quan trực tiếp quyền lợi của Nhân dân; đồng thời công bố kết quả giải quyết thủ tục, nội dung giám sát, phản biện xã hội.
Ban chỉ đạo cấp xã và tổ chỉ đạo cấp tỉnh không chỉ theo dõi, đôn đốc, mà còn trực tiếp dự họp, đối thoại, tham gia xử lý kiến nghị, khiếu nại, tố cáo trong phạm vi thẩm quyền. Quy định báo cáo định kỳ 6 tháng, hằng năm, báo cáo đột xuất, hình thành vòng lặp “phản hồi - giải trình - cải tiến”; báo cáo phải trung thực, phân tích rõ hạn chế, nguyên nhân và giải pháp, qua đó nâng cao tính công tâm, trách nhiệm của cán bộ, củng cố niềm tin của Nhân dân.
Đối thoại, tiếp thu và xử lý kiến nghị cần được thể chế hóa trong quy chế làm việc, tổ chức định kỳ hoặc theo chuyên đề phù hợp với các vấn đề thiết thân (đất đai, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, an sinh xã hội, hạ tầng…). Quy trình chuẩn bị, điều hành, kết luận, theo dõi sau đối thoại phải chặt chẽ; kết luận đối thoại và trả lời kiến nghị là căn cứ để kiểm tra trách nhiệm của cơ quan, đơn vị; tổ chỉ đạo tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan nội dung dân chủ, bảo đảm xử lý dứt điểm, đúng pháp luật.
Thi đua, khen thưởng phải thực chất, tránh hình thức. Giai đoạn 2025-2027, ban hành thang điểm thi đua theo từng loại hình (cấp xã; cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp; tổ chức sử dụng lao động) làm căn cứ chấm điểm hằng năm; tỷ lệ tập thể đề nghị khen thưởng không vượt quá 25% số đơn vị đăng ký; hồ sơ, thủ tục, thẩm định công khai, minh bạch; kinh phí khen thưởng thực hiện theo Nghị định số 98/2023/NĐ-CP của Chính phủ. Hệ thống kiểm tra, thẩm định hằng năm phải công khai kết quả, gắn với trách nhiệm người đứng đầu; kịp thời biểu dương điển hình, đồng thời chấn chỉnh, xử lý nơi làm hình thức, chạy theo thành tích.
Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội giữ vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia thực hiện, giám sát, phản biện việc thực hiện dân chủ theo phương châm “5 dân”; phối hợp chặt chẽ với ban chỉ đạo hoặc tổ chỉ đạo trong chuẩn bị nội dung, cung cấp thông tin, phát hiện, nhân rộng điển hình; khen thưởng kịp thời tập thể, cá nhân tiêu biểu; góp phần tạo sự đồng thuận, lan tỏa tinh thần dân chủ gắn kỷ cương.
Chuyển đổi số là công cụ quan trọng để nâng cao chất lượng thực hành dân chủ. Cần chuẩn hóa quy trình số cho các khâu: Công khai lấy ý kiến, công khai kết quả giám sát, đánh giá; liên thông cơ sở dữ liệu giữa cấp tỉnh và cấp cơ sở; vận hành cổng góp ý số, đường dây nóng, bản đồ phản ánh hiện trường; gắn mã định danh cho từng ý kiến để theo dõi tiến độ xử lý; khai thác phân tích dữ liệu nhằm nhận diện “điểm nghẽn”, cảnh báo sớm rủi ro xung đột xã hội, khiếu kiện đông người. Cùng với đó, phải bảo đảm kinh phí, nguồn lực hoạt động của ban chỉ đạo hoặc tổ chỉ đạo theo phân cấp, bố trí trang thiết bị, hạ tầng thông tin, truyền thông, phần mềm quản trị và kho dữ liệu dùng chung.
Thực tiễn An Giang với phạm vi địa bàn rộng, phức tạp thành phần dân cư, tôn giáo, tín ngưỡng đa dạng, đòi hỏi mô hình tổ chức và phương thức thực hiện dân chủ linh hoạt theo vùng, địa phương, nhưng vẫn thống nhất thể chế, biểu mẫu, quy trình. Cần đẩy mạnh bồi dưỡng kiến thức pháp luật về dân chủ ở cơ sở, kỹ năng đối thoại, truyền thông công vụ, đạo đức công vụ; chủ động nắm tình hình, phát hiện sớm, xử lý kịp thời vấn đề nhạy cảm, kiên quyết đấu tranh với hành vi lợi dụng dân chủ vi phạm pháp luật, gây rối, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Có thể khẳng định, thực hiện dân chủ ở cơ sở trong bộ máy chính quyền địa phương 02 cấp là quá trình tổ chức, vận hành toàn diện, đòi hỏi sự thống nhất lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền, sự vào cuộc đồng bộ của ban chỉ đạo/tổ chỉ đạo, sự giám sát, phản biện của mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, cùng tinh thần chủ động, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và sự tham gia tích cực của Nhân dân.
Kiên định nguyên tắc dân chủ đi đôi với kỷ cương, đề cao công khai, minh bạch, giải trình, lấy kết quả phục vụ Nhân dân làm thước đo, tổ chức thi đua, khen thưởng thực chất, kiểm tra, giám sát nghiêm minh và chuyển đổi số làm phương tiện, chúng ta sẽ tạo chuyển biến rõ nét trong thực hành dân chủ ở cơ sở, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân, xây dựng chính quyền địa phương kiến tạo, liêm chính, hành động, vì hạnh phúc Nhân dân và sự phát triển bền vững của tỉnh.
Hòa Bình