Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục triệt để cảnh báo của Ủy ban châu Âu về chống khai thác IUU

Tỉnh đã tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức, tăng cường các biện pháp quản lý, kiểm soát tàu thuyền ngư dân hoạt động trên biển; thực hiện công tác chứng nhận, xác nhận nguồn gốc hải sản, việc ghi chép nhật ký theo quy định về khai thác hải sản; việc kiểm soát, giám sát hoạt động tàu cá trên biển thông qua lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; chỉ đạo xử lý kịp thời, nghiêm minh bằng các biện pháp hành chính, hình sự các trường hợp vi phạm, môi giới... Qua đó, số tàu cá vi phạm khai thác hải sản vùng biển nước ngoài giảm đáng kể, năm 2020 có 43 vụ/323 tàu đến cuối năm 2023 còn 16 vụ/22 tàu vi phạm.
Tuy nhiên, vẫn còn một số ngành, địa phương triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU chưa quyết liệt, sâu sát, quyết tâm chưa cao; công tác tuyên truyền, vận động, kiểm tra, xác minh, chấn chỉnh sai sót, vi phạm có mặt còn hạn chế; việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đánh dấu tàu cá chưa đảm bảo đúng lộ trình theo quy định; công tác quản lý ngư trường, kiểm tra, kiểm soát tàu cá qua các cửa lạch, các đảo, cửa sông, bãi ngang chưa chặt chẽ; ý thức của một số chủ tàu còn kém, tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản vùng biển nước ngoài vẫn còn nhiều.
Để ngăn chặn, chấm dứt tình trạng vi phạm trên, ngày 13/3/2024, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 20-CT/TU, về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục triệt để các cảnh báo của Uỷ ban châu Âu về chống khai thác IUU. Trong đó, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, các sở, ban, ngành và địa phương tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ chủ yếu sau:
Một là, tiếp tục thực hiện tốt Công văn số 81-CV/TW, ngày 20/3/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định; Quyết định số 81/QĐ-TTg, ngày 13/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định; các Công điện của Thủ trướng Chính phủ và ý kiến chỉ đạo của Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU, của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, Ban Chỉ đạo tỉnh về IUU; khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế, yếu kém về chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh với quyết tâm chính trị cao nhất, gắn với trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp.
Hai là, Ủy ban nhân dân tỉnh, các địa phương, cơ quan, đơn vị, lực lượng chức năng rà soát, kiến nghị với Chính phủ điều chỉnh, bổ sung các nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Thủy sản và các thông tư của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về quản lý khai thác thủy sản, hoàn thiện khung pháp lý để quản lý chặt chẽ khai thác thủy sản, nâng cao tính răn đe của pháp luật, có trách nhiệm và hội nhập quốc tế. Chỉ đạo ủy ban nhân dân các huyện, thành phố ven biển, đảo, sàng lọc, khoanh vùng, kiểm soát chặt chẽ các tàu cá có nguy cơ, nguy cơ cao về vi phạm vùng biển nước ngoài để tuyên truyền quản lý đúng đối tượng, có hiệu quả.
Quản lý chặt chẽ ngư trường; chỉ đạo, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các tàu cá chiều dài từ 15 mét trở lên phải có lắp đặt thiết bị VMS, đặc biệt là thiết bị VMS trên tàu phải hoạt động liên tục theo quy định (trường hợp tàu cá nằm bờ, không hoạt động phải được quản lý chặt chẽ, không cho ra khơi khi chưa có lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá) và có đủ các giấy tờ (đăng ký, đăng kiểm, cấp phép, đánh dấu tàu cá). Giám sát tàu cá hoạt động 24/24 giờ trên hệ thống giám sát hành trình, phát hiện, xử lý các tàu cá cố tình ngắt kết nối với hệ thống giám sát hành trình và các hình thức đối phó khác trong quá trình khai thác hải sản trên biển.
Chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động nghề cá, thực hiện nghiêm công tác kiểm soát tàu cá cập, rời cảng cá, bến của trạm kiểm soát biên phòng ở các cửa biển, cửa sông; kiểm soát chặt chẽ sản lượng thủy sản qua cảng cá, bến cá phải ghi nộp nhật ký khai thác thủy sản; xác nhận nguyên liệu, chứng nhận nguồn gốc thủy sản theo quy định; xử lý nghiêm các trường hợp hợp thức hóa hồ sơ. Chỉ đạo rà soát các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản sang thị trường châu Âu trên địa bàn tỉnh đảm bảo hồ sơ đầy đủ, hợp pháp, đi đôi với xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Tiếp tục thực hiện tốt Kế hoạch phối hợp giữa Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân, Hải đoàn Biên phòng 28, Chi cục Kiểm ngư Vùng 5 về việc tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, phòng chống, xử lý khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định tại vùng khơi, vùng biển chồng lấn, chưa được phân định giữa Việt Nam và các nước trong khu vực.
Chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với ủy ban nhân dân các huyện, thành phố ven biển, đảo, tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát tàu cá hoạt động khai thác hải sản ở vùng ven bờ và vùng lộng. Phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện các biện pháp điều tra, xác minh tàu cá ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình khi hoạt động trên biển, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Triển khai thực hiện tốt các nhóm khuyến nghị của Ủy ban châu Âu, góp phần cùng cả nước sớm tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng”; phát triển nghề cá bền vững gắn với triển khai đồng bộ các chương trình, đề án, dự án trọng điểm lĩnh vực thủy sản; nâng cao năng lực quản lý nhà nước về thủy sản.
Chỉ đạo Sở Ngoại vụ phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức các đoàn công tác liên ngành làm việc với các nước có bắt giữ tàu cá, ngư dân của tỉnh (Thái Lan, Campuchia, Indonesia, Malaysia), gắn với nắm chắc thông tin, thu thập chứng cứ, tài liệu liên quan tại các nước để cung cấp cho lực lượng chức năng trong nước điều tra, xử lý nghiêm, dứt điểm các trường hợp vi phạm. Thực hiện tốt công tác bảo hộ công dân, kiên quyết đấu tranh đối với các nước bắt giữ trái phép tàu cá và ngư dân của tỉnh trên vùng biển Việt Nam, vùng biển chồng lấn, chưa phân định giữa Việt Nam và các nước trong khu vực.
Ba là, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chủ trì, phối hợp với cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường tuyên truyền, vận động tập trung vào nhóm đối tượng “nguy cơ cao” vi phạm vùng biển nước ngoài gắn với phân công trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đồn biên phòng, trạm kiểm soát biên phòng; quản lý, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện và ngăn chặn tàu cá vi phạm khai thác IUU; kiên quyết không để các tàu cá xuất bến không đảm bảo các thủ tục, giấy tờ, các trang thiết bị theo quy định, đặc biệt tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên chưa lắp thiết bị giám sát hành trình, không có giấy phép khai thác, tàu đã xóa đăng ký, tàu có sử dụng các công cụ cấm, nghề cấm.
Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện các biện pháp điều tra, xác minh, xử lý các tàu vượt ranh giới đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài, tàu cá có dấu hiệu khai thác vùng biển nước ngoài, xử phạt nghiêm theo quy định của pháp luật. Thiết lập cơ chế chia sẻ, trao đổi thông tin giữa tỉnh Kiên Giang và các tỉnh có liên quan để kịp thời ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm khai thác IUU. Chỉ đạo các Đồn, Trạm Biên phòng nắm tình hình ngư dân có tàu cá khai thác xa bờ và tàu cá đã vi phạm để tuyên truyền, vận động không vi phạm khai thác bất hợp pháp.
Bốn là, Công an tỉnh chủ động theo dõi, nắm tình hình, kịp thời phát hiện, củng cố hồ sơ, đề nghị truy tố các hành vi tổ chức, môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân ra nước ngoài khai thác hải sản trái phép, môi giới chuộc tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ về nước trái phép; phối hợp với các cơ quan chức năng trao đổi thông tin những tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, ngư dân được nước ngoài trả về, phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm, tổ chức công khai rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để răn đe, giáo dục.
Điều tra, xử lý đường dây cung ứng lao động bất hợp pháp, cưỡng bức lao động trên biển; nắm tình hình về tổ chức, cá nhân khai thác, vận chuyển, chế biến và tiêu thụ sản phẩm hải sản có nguồn gốc từ khai thác IUU. Chỉ đạo công an các huyện, thành phố ven biển, đảo, phối hợp với lực lượng chức năng nắm tình hình tại địa bàn quản lý có đối tượng là chủ tàu cá khai thác xa bờ và chủ tàu cá đã vi phạm, tổ chức tuyên truyền, vận động không để tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác bất hợp pháp.
Năm là, ban thường vụ các huyện, thành ủy ven biển, đảo, tăng cường kiểm tra, đôn đốc các địa phương cơ sở thực hiện nghiêm các giải pháp về chống khai thác IUU. Phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan kiểm tra việc thực hiện cam kết không vi phạm khai thác IUU của các chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá khai thác xa bờ (trường hợp chưa thực hiện việc ký cam kết thì phải thực hiện ngay). Tập trung chỉ đạo khắc phục triệt để tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, không lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, kẻ vẽ biển số, đánh dấu tàu cá, thiếu các giấy tờ theo quy định.
Chỉ đạo các tổ chức đoàn thể chính trị-xã hội tuyên truyền, vận động quần chúng tham gia thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU theo tinh thần Nghị quyết số 34-NQ/TU, ngày 13/7/2020 của Tỉnh ủy về tăng cường các giải pháp quản lý ngăn chặn, chấm dứt tàu cá và ngư dân trong tỉnh vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái pháp luật và thư kêu gọi của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh về hưởng ứng việc chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định.
Sáu là, Ban Dân vận Tỉnh ủy, Đảng đoàn Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn theo chức năng, nhiệm vụ tăng cường tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức của nhân dân, đặc biệt là ngư dân ven biển thực hiện nghiêm Luật Thủy sản và các quy định liên quan về khai thác IUU. Tích cực tham gia phòng, chống, phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm các quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp theo tinh thần thư kêu gọi của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.
Bảy là, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chỉ đạo các cơ quan báo, đài và địa phương, các cổng, trang thông tin điện tử tiếp tục thực hiện các hình thức, hoạt động thông tin truyền thông về nỗ lực chống khai thác IUU của tỉnh. Đồng thời, phối hợp với Công an tỉnh trong công tác đấu tranh, xử lý nghiêm các đối tượng truyền tải thông tin xấu, xuyên tạc làm ảnh hưởng đến nỗ lực của Việt Nam trong tháo gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu. Phối hợp với Bộ Tư lệnh vùng Cảnh sát biển 4, Bộ Tư lệnh vùng 5 Hải quân thực hiện các đợt tuyên truyền hằng năm theo kế hoạch.
Ban Biên tập