Phản bác luận điệu xuyên tạc quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí ở Việt Nam

Thứ năm - 29/05/2025 09:57

Tự do ngôn luận, tự do báo chí là một trong những chủ đề được quan tâm rộng rãi trên thế giới và được bảo vệ, phát triển trong khuôn khổ pháp luật ở Việt Nam. Tuy nhiên, một số thế lực thù địch, phản động đã xuyên tạc tình hình tự do ngôn luận, tự do báo chí tại Việt Nam, nhằm làm giảm niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

Các nhà báo trong và ngoài nước đang tác nghiệp tại Đại hội XIII của Đảng. Ảnh: TTXVN

Điều 25 Hiến pháp năm 2013 của Việt Nam nêu rõ: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin... Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”. Luật Báo chí năm 2016 cũng quy định chi tiết về quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí và quyền của các nhà báo. Luật này bảo đảm rằng mọi công dân đều có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí trong khuôn khổ pháp luật. Ngoài các quyền tự do, pháp luật Việt Nam cũng quy định rõ ràng về trách nhiệm và nghĩa vụ của báo chí. Mục đích là để bảo đảm rằng tự do báo chí không bị lợi dụng để xâm phạm lợi ích của quốc gia, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Những quy định này giúp duy trì sự cân bằng giữa quyền tự do và trách nhiệm báo chí, bảo đảm rằng báo chí hoạt động vì lợi ích chung của xã hội.
Một trong những luận điệu xuyên tạc phổ biến là cho rằng “ở Việt Nam không có tự do báo chí”. Theo thống kê từ Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2024, Việt Nam có 859 cơ quan báo chí, trong đó có 86 báo điện tử, 166 báo và tạp chí in, 226 đài phát thanh và truyền hình. Đây là minh chứng cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của báo chí Việt Nam, đồng thời cũng là bằng chứng cho việc bảo đảm tự do báo chí ở Việt Nam. Các cơ quan báo chí không chỉ phản ánh đầy đủ các khía cạnh của đời sống xã hội mà còn có quyền phản biện, giám sát và góp ý xây dựng đối với các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, góp phần bảo vệ quyền công dân...
Luận Điệu “Báo chí Việt Nam bị kiểm soát chặt chẽ, không có tiếng nói độc lập”, luận điệu này cho rằng báo chí Việt Nam bị kiểm soát chặt chẽ và không có tiếng nói độc lập. Tuy nhiên, ở Việt Nam, Nhà nước chỉ quản lý báo chí theo pháp luật để bảo đảm báo chí hoạt động đúng mục đích, phục vụ lợi ích của Nhân dân và đất nước. Nhiều nhà báo, phóng viên đã thể hiện sự độc lập, dũng cảm trong việc phản ánh các vấn đề xã hội, lên tiếng bảo vệ quyền lợi của người dân.
Một số đối tượng còn xuyên tạc rằng “các nhà báo ở Việt Nam bị đàn áp vì thực hiện quyền tự do báo chí”. Thực tế, các nhà báo ở Việt Nam được pháp luật bảo vệ, và chỉ những người vi phạm pháp luật, cũng như những công dân bình thường khác vi phạm pháp luật mới bị xử lý. Các hành vi lợi dụng quyền tự do báo chí để tuyên truyền chống phá Nhà nước, kích động bạo lực, gây rối trật tự công cộng, hoặc xúc phạm danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân đều bị xử lý nghiêm minh theo pháp luật. Việc xử lý này nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, công dân.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”. Muốn phản bác hiệu quả những luận điệu xuyên tạc, nhà báo cần phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn thể hiện khát khao bảo vệ lẽ phải, chính nghĩa bằng một tinh thần nhiệt huyết, một trí tuệ, tài năng được hun đúc, rèn giũa bền bỉ. Theo lời Bác Hồ dạy, nhà báo cần “nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ”; “cố gắng trau dồi tư tưởng, nghiệp vụ và văn hóa”; “đi sâu vào quần chúng”. Nhà báo cần nắm vững chủ trương, chính sách để tuyên truyền trúng và có sức thuyết phục, để vững vàng là người chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hóa của Đảng. Đối với mỗi nhà báo, văn hóa tốt đem lại đạo đức tốt, tri thức rộng, sâu; nghiệp vụ vững để sáng tạo tác phẩm báo chí hay, hấp dẫn.
Báo chí Việt Nam đã và đang phát triển mạnh mẽ, đa dạng về loại hình và nội dung. Các cơ quan báo chí không chỉ phản ánh kịp thời, chính xác các sự kiện thời sự mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng dư luận, phản biện xã hội, góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước. Suốt một thế kỷ qua, báo chí Việt Nam đã có nhiều đóng góp quan trọng trong công cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Nhiều vụ việc được báo chí phát hiện và đưa ra ánh sáng. Báo chí Việt Nam luôn có sự phản biện và đa chiều trong việc đưa tin, phản ánh các vấn đề xã hội, thường xuyên đăng tải các bài viết phản biện, phê bình chính sách công khai, minh bạch. Nhiều nhà báo, phóng viên đã thể hiện sự độc lập, dũng cảm trong việc phản ánh các vấn đề xã hội, lên tiếng bảo vệ quyền lợi của người dân.
Có thể khẳng định rằng, quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí được bảo vệ, phát triển trong khuôn khổ pháp luật ở Việt Nam. Việc các cơ quan báo chí và đội ngũ nhà báo tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch về quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí ở Việt Nam vừa là trách nhiệm chính trị vừa là đạo đức, văn hóa nghề nghiệp, nhằm góp phần cùng cả hệ thống chính trị bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đồng thời bảo vệ những giá trị, thành quả tốt đẹp của nền báo chí cách mạng Việt Nam./.

Vương Khuê