Tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước

Ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc. Người chỉ rõ, mục đích thi đua ái quốc là diệt giặc đói khổ, diệt giặc dốt nát, diệt giặc ngoại xâm. Vì vậy, theo Người: “bổn phận của người dân Việt Nam, bất kỳ sĩ, nông, công, thương, binh; bất kỳ làm việc gì, đều cần phải thi đua”; “ai cũng phải thi đua, ai cũng tham gia kháng chiến và kiến quốc”.  Người khẳng định: “Phong trào sôi nổi, thi đua ái quốc sẽ ăn sâu, lan rộng khắp mọi mặt và mọi tầng lớp nhân dân, và sẽ giúp ta dẹp tan mọi khó khăn và mọi âm mưu của địch để đi đến thắng lợi cuối cùng”; “Với tinh thần quật cường và lực lượng vô tận của dân tộc ta, với lòng yêu nước và chí kiên quyết của nhân dân và quân đội ta, chẳng những chúng ta có thể thắng lợi, mà chúng ta nhất định thắng lợi trong thi đua ái quốc”. Cuối cùng, Người kêu gọi: “Hỡi toàn thể đồng bào! Hỡi toàn thể chiến sĩ! Tiến lên!”.
Từ nội dung của Lời kêu gọi thi đua ái quốc và những bài nói, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh, có thể thấy, Người đã nâng thi đua lên tầm tư tưởng, đường lối chính trị và phương pháp cách mạng. Theo Người: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua. Và, những người thi đua là những người yêu nước nhất”. Mục đích thi đua là để thực hiện tốt nhiệm vụ chủ yếu của mỗi thời kỳ cách mạng trong tình hình và điều kiện lịch sử cụ thể. Nội dung thi đua yêu nước phải toàn diện, phải xuất phát và phục vụ nhiệm vụ chính trị của từng giai đoạn cách mạng, phải thiết thực, phải gắn với công việc hằng ngày của mỗi người. Cách tổ chức phong trào thi đua yêu nước, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Phải dựa vào lực lượng của dân, tinh thần của dân, để gây: hạnh phúc cho dân”. Về phương châm thi đua yêu nước, Người chỉ rõ: “thi đua chứ không phải ganh đua”, nên cần phải đoàn kết, thân ái giúp đỡ lẫn nhau để đạt thành tích cao.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước là những quan điểm, đường hướng, là cơ sở để Đảng, Nhà nước ta bổ sung, hoàn thiện đường lối, chủ trương về thi đua yêu nước, về công tác thi đua, khen thưởng trong từng giai đoạn cách mạng. Tư tưởng thi đua yêu nước của Người có tác dụng hiệu triệu, lôi cuốn, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua mọi khó khăn, hy sinh gian khổ và giành những thắng lợi to lớn. Đặc biệt trong những thời khắc cam go, ác liệt của dân tộc, tư tưởng thi đua yêu nước của Người luôn thấm sâu vào các tầng lớp nhân dân, biến thành sức mạnh đưa cách mạng Việt Nam đến thắng lợi vẻ vang.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi: “Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến”, “Vừa kháng chiến, vừa kiến quốc”. Đáp lời kêu gọi của Người, Đảng và Chính phủ đã tổ chức phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước mang lại hiệu quả thiết thực, như: “Tuần lễ vàng”, “Bình dân học vụ”, “Đời sống mới”, “Thi đua tiết kiệm, tránh xa xỉ, phí phạm, để dành lương thực cho bộ đội hoặc cho những lúc túng thiếu”, “Ruộng đất là chiến trường, cuốc cày là vũ khí, nhà nông là chiến sĩ, hậu phương thi đua với tiền phương”... Các phong trào này đã thu hút được sự tham gia hưởng ứng của mọi người, mọi nhà, mọi ngành, mọi lứa tuổi, góp phần không nhỏ vào thắng lợi chung của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược vào năm 1954. 
Trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam, Đảng ta tiếp tục quán triệt sâu sắc tư tưởng thi đua yêu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngày 26/1/1961, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết về đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, từ đó hàng loạt cuộc phát động hưởng ứng thi đua của các ngành, các giới đã được tổ chức. Điển hình là các phong trào: “Sóng Duyên hải”, “Gió Đại Phong”, “Cờ Ba nhất”, “Trống Bắc Lý”, “Thanh niên ba sẵn sàng”, “Phụ nữ ba đảm đang”, “Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt”, “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”... Các phong trào thi đua đã tạo nên động lực to lớn, góp phần làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Bước vào thời kỳ đổi mới đất nước, Đảng đã đề ra khẩu hiệu thi đua “Tất cả vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Nhiều phong trào được phát động và thực hiện có hiệu quả, như: “Xóa đói, giảm nghèo”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Thi đua quyết thắng”, “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, “Trung thành, sáng tạo, tận tụy, gương mẫu”, “Thi đua dạy tốt, học tốt”, “Vì Trường Sa thân yêu”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”... Và gần đây, các phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và phát triển”, “Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”, “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”… đang được cả nước tích cực thực hiện có hiệu quả.
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước trong giai đoạn cách mạng hiện nay là việc làm rất quan trọng, nhằm đưa phong trào thi đua yêu nước ngày càng phát triển, thiết thực và hiệu quả. Vì vậy, các cấp, các ngành, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân cần tiếp tục nhận thức sâu sắc về tư tưởng thi đua yêu nước của Người; thi đua thực hiện thắng lợi công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và đổi mới đất nước hiện nay.
Việt Cường